Author :
Abstract
Çalışmada, engelli bireylerin turizm etkinliklerine katılımları sırasında ziyaret yerlerinde karşılaşabilecekleri olası zorlukların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini, Çanakkale’deki turistik ziyaret yerleri oluşturmaktadır. Örnekleme dahil edilen 10 ziyaret yerinde, veriler gözlem tekniği ile boylamsal olarak toplanmıştır. 2016 ve 2020 yılı ağustos aylarında toplanan veriler ayrı ayrı incelenmiş ve karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.
Çalışmada, ören yerleri ile ilgili olarak 2016 ve 2020 yıllarında yapılan gözlemlerde yeterli gelişme sağlanamamakla birlikte engelsiz turizme yönelik yeni adımlar da tespit edilmiştir. Fiziki durumları gereği, bu ziyaret yerleri engelli bireyler için uygun özellikler taşımamaktadır. Ancak, müzeler -özellikle Çanakkale’de 2018 yılında faaliyete geçen Troya Müzesi- engellilere yönelik tasarım konusunda örnek teşkil edecek niteliktedir. Yine araştırmaya dahil edilen Kilitbahir Kalesi, yedi yıllık bir restorasyonun ardından ‘Tarihe Engelsiz Erişilebilirlik’ projesi kapsamında yapılan düzenlemelerle yeniden açılmıştır.
Çalışma bulgularında, engelli bireylerin turizm etkinliklerine katılımlarında pek çok kısıtlayıcı unsur ile karşılaştıkları görülmüştür. Ancak, araştırmanın verilerinin toplandığı 2016 ve 2020 yılları arasında bu ziyaret yerlerinde dikkat çeken gelişmeler olduğu da açıktır. Özelikle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün ‘Engelliler Destek Programı’ kapsamında Çanakkale Valiliği ile birlikte Tarihi Alan Başkanlığı’nın ilk kez ‘Tarihe Engelsiz Erişebilirlik’ projesi sözleşmesini imzalaması ve uygulamaya koyması umut vaat etmektedir.
Keywords
Abstract
In the study, it is aimed to determine the possible challenges that individuals with disabilities may encounter at the visiting places during their participation in tourism activities. The target population of the study is composed of the touristic visiting places in Çanakkale. Data were collected with the observation technique at 10 visiting places included in the sample. The data collected in August 2016 and 2020 were analyzed both separately and comparatively.
In the study, similar results were obtained in 2016 and 2020 regarding to the archaeological sites. Due to their physical circumstances, these visiting places are not adequate for individuals with disabilities. However, the museums, especially the Troy Museum that started operating in Çanakkale in 2018, set an example with the design for the disabled people. Kilitbahir Castle, which was also included in the research, was reopened with the arrangements made within the context of the “Accessibility to the History” project after a 7-year restoration.
In the findings of the study, it has been observed that individuals with disabilities encounter many restrictive factors in their participation in tourism activities. However, it is also clear that there were remarkable developments in these visiting places between 2016 and 2020 when the data of the research were collected. Particularly, it is promising that the Directorate of Historical Area, together with the Çanakkale Governorship, signed and put into practice the "Accessibility to History without Barriers" project for the first time within the context of the "Disabled Support Program" of the Ministry of Family and Social Policies General Directorate of Disabled and Elderly Services. In order to be able to mention about the unimpeded tourism in the whole region, the current situation of these factors was tried to be exhibit and the regulations to be made were presented in the act of suggestions by supporting with the examples.
Keywords
- Aktepe, E. (2021). Assos Antik Kenti. https://www.assosrehberim.com/nmAssos_Antik_Kenti-cp-100 (Erişim Tarihi: 04.10.2021).
- Akdu, U. ve Akdu, S. (2018). Engelli Turizmi: Yasal Düzenlemeler ve Uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, (9:23), 99123.
- Akıncı, Z., ve Sönmez, N. (2015). Engelli bireylerin erişilebilir turizm beklentilerinin değerlendirilmesine yönelik nitel bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(1), 97-113.
- Alén, E., Domínguez, T. ve Losada, N. (2012). New Opportunities for the Tourism Market: Senior Tourism and Accessible Tourism, Visions for Global Tourism Industry - Creating and Sustaining Competitive Strategies, Dr. Murat Kasimoglu (Ed.), ISBN: 978-953-51-0520-6,
- ALTAV (Alanya Tanıtım Vakfı) (2021). Herkes İçin Turizm. https://www.alanya.com.tr/tr/herkes-icin-turizm (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
- Artar, Y., ve Karabacakoğlu, Ç. (2003). Ortez ve Tekerlekli Sandalyenin Üretimi, Standartları ve Pazar Potansiyeli (Özürlülerin Toplumsal Gelişimine Yönelik Proje). Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
- Başar, Ö. D., Özden, Ü. H., ve Kalkan, S. B. (2013). Boylamsal verilerde çok düzeyli analizler: Dil gelişimine ilişkin bir uygulama. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (19), 27-37.
- Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. (2009). Türkiye Özürlüler Araştırması 2002. Ankara.
- Bergier, B., Bergier, J., ve Kubinska, Z. (2010). Environmental Determinants of Participation in Tourism and Recreation of People with Varying Degrees of Disabilty. Journal of Toxicology and Environmental Health(73), 1134-1140. doi:10.1080/15287394.2010.491042
- Bowtell, J. (2015), "Assessing the value and market attractiveness of the accessible tourism industry in Europe: a focus on major travel and leisure companies", Journal of Tourism Futures, Vol. 1 No. 3, pp. 203-222.
- Buhalis, D. and Darcy, S. (2011), “Introduction: From Disabled Tourists To Accessible Tourism”, Buhalis D. ve Darcy S. (Ed.), Accessible Tourism Concepts And İssues, Channel View Publications, Bristol, 1-42.
- Chang, Y.-C., ve Chen, C.-F. (2012). Meeting the needs of disabled air passengers: Factors that facilitate help from airlines and airports. Tourism Management (33), 529-536.
- Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı (2021), Nusrat Mayın Gemisi. https://canakkalemuze.dzkk.tsk.tr/tr/nusret-mayin-gemisi (Erişim Tarihi: 04.02.2021).
- Çanakkale Harbi (2019). Namazgah Tabyası. https://www.canakkaleharbi. com/2019/05/18/namazgah-tabyasi/ (Erişim Tarihi: 04.10.2021).
- Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2021a). Kaleler. https://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70518/kaleler.html (Erişim Tarihi: 04.10.2021).
- Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2021b). Troya Müzesi. https://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70510/troya-muzesi.html (Erişim Tarihi:
- Çizel, B., ve Çizel, R. (2014). Engellilerin turizm kısıtları ve turist olma niyeti ilişkisinde aracı değişkenler: motivasyon gücü ve öğrenilmiş çaresizlik. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 176-189.
- Darcy, S., ve Dickson, T. j. (2009). A Whole-of-Life Appoach to Tourism: The Case for Accessible Tourism Experiences. Journal of Hospitality and Tourism Management, 1 (16), 32-44.
- Darcy, S., 2020 Simon Darcy, McKercher, B., ve Bob McKercher and Schweinsberg (2020). From Tourism and Disability To Accessible Tourism: A Perspective Article. Tourism Review. (75:1), 2020, 140-144.
- Duran, E. (2010). Sürdürülebilir Turistik Ürün Olarak Türkmen Kültürü: Çanakkale Örneği, 11. Ulusal Turizm Kongresi, Adnan Menderes Üniversitesi, Kuşadası, 180- 192.
- Güney Marmara Kalkınma Ajansı (2012). Çanakkale Turizm Çalıştayı Raporu.
- Erhat, A. (1973). Herodot Tarihi. Türkçesi Müntekim Ökmen. 1. Basım. Remzi Kitapevi.
- Huh, C., ve Singh, A. J. (2007). Families travelling with a disabled member: Analysing the potential of an emerging niche market segment. Tourism and Hospitality Research , 7 (3/4), 212-229.
- Kenzhebayeva, A. ve Boylu, Y. (2018). Engelli Bireylerin Seyahat Engellerinden Etkilenmesinde Psikolojik Faktörlerin Önemi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, (2:4, 1-11 DOI: 10.29226/TR1001.2018.41
- Kösterelioğlu, İ. (2013). Engelli Bireylerin Eğitilmesine Yönelik Tutum ve Ölçeğinin Geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), 211-226.
- Kusayama, K. (2005). Access to museums for visually challenged people in Japan. İnternational Congress Series - Elsevier (1282), 877-880.
- Küçükaltan, D., Yılmaz, M., Gümüş, F. ve Eskin, İ. (2006). Çanakkale’nin Doğal ve Kültürel Profili: Çanakkale’de Yerli Halkın Turizme Yaklaşımına Yönelik Bir Araştırma, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, Sayı: 4, 117-140.
- Küçükkuyu Belediyesi (2021). Zeus Altarı. https://www.kucukkuyu.bel.tr/gezilecek- yerler/zeus-altari/ (Erişim Tarihi:22.04.2021).
- Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2021). Çanakkale Müze Müdürlüğü. https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44078/canakkale-muze-mudurlugu.html (Erişim
- Tarihi: 15.10.2021).
- Lam, K. L., Chan, C. S. Ve Peters, M. (2020). Understanding technological contributions to accessible tourism from the perspective of destination design for visually impaired visitors in Hong Kong. Journal of Destination Marketing & Management, 17, 1-9.
- McKercher, B., Packer, T., Yau, M. K., ve Lam, P. (2008). Travel Agents As Facilitators or Inhibitors of Travel: Perceptions of People With Disabilities. Tourism Management, 29, 382-389.
- Publications, U. (2015). Manual on Accessible Tourism for All. World Tourism Organization.
- Rifai, T. (2007). ''Accesible Tourism for All'' and UNWTO. Madrid: World Tourism
- Şahin, H., ve Erkal, S. (2012, Nisan). Ortopedik ve Görme Engelli Bireyler İçin Konaklama Tesislerinde Yapılması Gereken Düzenlemeler. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-13.
- Ünal Ankaya, F. ve Gülgün Aslan, B. (2020). Engelli Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi; Dünya ve Türkiye Örnekleri. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, Sayı 3(2): 52-57
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çanakkale Müze Müdürlüğü (2021). Tarihi: 04.02.2021).
- Tellioğlu, S., ve Şimşek, N. (2016). Dünyada ve Türkiye'de Engelli Dostu Turizm. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (33), 552-567.
- Tozlu, E. (2012). Turizm Destinasyonlarında Engellilere Yönelik Ürünlerin Belirlenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Tütüncü, Ö. (2016). Engelsiz Turizm Kapsamında Konaklama Tesislerine Yönelik Düzenlemelerin Değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27 (1), 125-128.
- UNWTO (World Tourism Organization) (1999). Global Code of Ethics for Tourism- for Responsible.Tourism.http://www.goisrael.nl/tourism_dnl/Documents/Global_Co de_of_Ethics_for_Tourism_Eng.pdf (Erişim Tarihi:22.04.2018).
- UNWTO (24 Ocak 2020). UNWTO and FUNDACIÓN ONCE Deliver International Recognition of ‘Accessible Tourist Destinations’ At FITUR. https://www.unwto.org/unwto-and-fundacion-once-deliver-internationalrecognition-of-accessible-tourist-destinations-at-fitur (Erişim Tarihi:03.12.2021).
- WHO. (2000). Disabilities. http://www.who.int/topics/disabilities/en/ (Erişim Tarihi:
- World Health Organization. (2010). World Report On Disability. Malta.
- Yau, M. K., Mckercher, B. and Packer, T. L. (2004), “Traveling With A Disability: More Than An Access Issue”, Annals of Tourism Research, 31(4), p. 946-960.
- Yılmazer, A., Kalpaklıoğlu, N. Ü. ve Yılmaz, S. (2020). Engelli Bireylerin Turizme Katılımına Yönelik Konaklama İşletmelerinden Beklentileri ve Mevcut Durum Tespitine İlişkin Bir Araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3): 28212839.
- Yörük, Ü. K. (2003). Turizm Yapılarının Tasarımında Özürlü Etmeninin İrdelenmesi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitei.
- Zbikowski, J., Kuzmicki, M., Dabrowski, D., ve Soroka, A. (2011). Vocational Activity As A Determinant of Participation in Tourism of Disabled People From the Area of Eastern Poland. Oeconomia, 10 (2), 121-129.
- disabled toilets. The data were systematically collected by observation in 2016 and 2020,
- based on the Master's thesis by Tozlu (2012).
- Governorship of Çanakkale in the Gallipoli Peninsula Historical Site in 2018. Another
- Troy, following the celebration of 2018 as the Year of Troy, which was announced on the
- in 2016 for the conduct of this study, were moved to the Troy Museum, opened in 2019.
- was not included in the study sample in 2020, and instead replaced by the Troy Museum.
- observations made in 2020. Besides, as the Çimenlik Castle and the Ottoman minelayer
- Nusret were closed during the 2020 observations, these areas could not be included in the
